| 1 |
7. Ap kungu, kurs acavedēs [atzavedēs]. |
7. Ap kungu, kurs aca-wiediaś. |
7. O panu, który się ocielił. |
7. The gentleman who calved |
|
|
|
| 2 |
Beja kungs slyms, vys ar asni meiza, – |
Bieja kungs słyms, wyss ar aśni miejza, – |
Był pan słaby wciąż krwią s…. – |
A gentleman was ill, he peed blood. |
|
|
|
| 3 |
jis pīmeiza gluozi i deve sulainam nest iz doktora, lai doktors pasoka, kas jau jam par slimeibu? |
jis pi-miejza głoziâ i diewia sułajnam niaśt iz doktora, łaj doktors pa-soka, kas jaŭ jam par ślimiejbu? |
nas….. do szklanki i kazał służącemu zanieść do doktora, żeby doktor powiedział jaka to choroba? |
He filled a glass with his piss and gave it to a servant to carry to the doctor, so the doctor could tell him what illness had befallen him. |
|
|
|
| 4 |
Īt sulains i leiteņč [leiteņš] palejs, cīš glums, pasleid jam kuoja, izalej tī meizuoli nu gluozis. |
It sułajns i lejtieńcz palejś, cisz głums, paślejd' jam koja, iza-lej ti mejzoli nu głozis. |
Idzie służący, a deszczyk leje, bardzo ślizko, poślizła się mu noga, wylał się ten mocz ze szklanki. |
The servant left. There had been rain and the road was slippery, the servant slipped and spilled the urine from the glass. |
|
|
|
| 5 |
A goni gona ceļa molā i gūs mizni [meizni] – |
A goni gona ciela moła i guś miźni – |
A pasterze paśli przy drodze i krwa s… - |
There were pastures with grazing cattle beside the road and the cows were pissing. |
|
|
|
| 6 |
Kū jam darēt? |
Ku jam dariet? |
Co ma robić? |
What to do? |
|
|
|
| 7 |
Jis jam, palīk gluozi guvei lai jei pīmizni [pīmeizni] i nūnas jis da doktora. |
Jis jam, palik głozi guwiaj łaj jej pi-miźni i nu-nas jis da doktora. |
Wziął, podstawił szklankę krowie, żeby nas…. i zaniósł do doktora. |
He took the glass and held it under a cow to fill it and carried it to the doctor. |
|
|
|
| 8 |
Doktor [doktors] pazavēris tamā gluozē meizuolus i soka tai, ka byus teļš kungom [kungam]. |
Doktor paza-wieriś tamâ głoziâ miejzołus i soka taj, ka byŭs tielsz kungom. |
Doktor spojrzał do szklanki z moczem i mówi, że pan się ocieli. |
The doctor examined the piss in the glass and said that the gentleman was with calf. |
|
|
|
| 9 |
Nu, kū ta dareit? |
Nu, ku ta jam dariejt? |
Coż mu teraz robić? |
Well, what to do? |
|
|
|
| 10 |
Vot jis apvalk slyktus [slyktys] drēbis i īt jis par ubogu, – |
Wot jis ap-wałk słyktus [!] driabiś i ît jis par ubogu, – |
Wdziewa złe ubranie i Idze jako żebrak. |
The gentleman dressed in poor clothes in order to go as a beggar. |
|
|
|
| 11 |
īt jis paceļu i atrūn jis, guļ ubogs, sasaļs i jam zuoboki kuojā. |
it jis pacielu i at-run jis, gul ubogs, sa-sals i jam zoboki kojâ. |
Idze drogą i widzi żebraka zmarzniętego, mającego buty na nogach. |
On his way he found a beggar lying, frozen to death and with boots on his feet. |
|
|
|
| 12 |
Jis dūmoj tai: “Tu ubogs, es kungs, – tu ar zuobokim, es ar weizem! |
Jis dumoj taj: "tu ubogs, eś kungs, – tu ar zobokim, eś ar wiejziam! |
Myśli sobie: Tyś żebrak, ja pan, – ty w butach, ja w łapciach! |
He thought: "You are a beggar, I am a gentleman, you wear boots, I wear shoes made from bark! |
|
|
|
| 13 |
Vajaga pajemt jūs, maņ gadēsīs!” |
Wajaga pajemt' jus, mań gadiesiś!" |
Trzeba je wziąć, przydadzą mi się !” – |
I should take them, they can come in handy!" |
|
|
|
| 14 |
Grib jis tūs zuoboks [zuobokus] nūmaukt, navar, kuojis cīš sasalušš [sasaluši]! |
Grib jis tus zoboks numaŭkt, nawar, kojis cisz sasałuszsz! |
Chce te buty zdjąć, nie można, nogi bardzo zmarzły! |
He tried to take off the boots but couldn't, the feet were frozen solid. |
|
|
|
| 15 |
Jis pajem [pajam], atgrīž tuos kuojas i īlīk kulē ar zuobokim. |
Jis pa-jem, at-griž tos kojas i i-lik kulâ ar zobokim. |
Bierze pan, odcina nogi, kładzie do torby razem z butami i idzie. |
He took and cut off the feet and put the boots and feet into his bag. |
|
|
|
| 16 |
Īt, īt, aizīt jam vokors, – |
It, it, ajz-it jam wokors, – |
Przychodzi do wsi, już wieczór, ciemno, |
He walked and walked until evening. |
|
|
|
| 17 |
daīt jis pī dzeraunis, – |
da-it jis pi dzieraŭnis, – |
- |
He came to a village – |
|
|
|
| 18 |
jam kauns iz saimijnīku [saiminīku] prasētīs gulēt, – |
jam kaŭns iz sajmijniku prasietiś gulat', – |
wstydzi się gospodarza prosić o nocleg; |
he was ashamed to ask the main farmer for lodging – |
|
|
|
| 19 |
jis īt pi bobuļcenis, – |
jis it pi bobulcieniś, – |
idzie do komornika. |
he went to a cottager woman. |
|
|
|
| 20 |
jam tī īdeve vakareņu, – |
jam ti i-diewia wakarieniu, – |
Dali mu tam wieczerzę, – |
He was given supper there. |
|
|
|
| 21 |
jis aizjēds [aizieds] i acagulas [atzagulas] cepļa suonūs, – |
jis ajz-jeds i aca-gułas ciepla sonus, – |
pojadł i położył się na piecu, |
When he had eaten he laid down beside the oven |
|
|
|
| 22 |
a kuojis tuos ar zuobokim līk iz cepļa, lai juos izalaižās. |
a kojis tos ar zobokim lik iz ciepla, łaj jos iza-łajżas |
i nogi te z butami położył na piecu, żeby odtajały. |
and put those feet with the boots on the oven to loosen. |
|
|
|
| 23 |
Nu, jis jau pats aizmīg, a bobuļkenei, acavadās [atzavadās] gūs, – |
Nu, jis jaŭ pat's ajz-mig, a bobulkieniaj, aca-wadas gus, – |
Zasnął, a tymczasem u komornika ocieliła się krowa; |
He fell asleep. Meanwhile the cottager's cow had calved. |
|
|
|
| 24 |
klieveņč [klieveņš] solts, teļš saļ [sal] kūpā, jei pajem [pajam], atnas jū iz ustobu, i līk cepļa suonūs pi kuoju tam ubogam, a jei i aizmīg poša, – |
klewieńcz sołts, tielsz sâl kupâ, jej pa-jem, at-nas ju iz ustobu, i lik ciepla sonus pi koju tam ubogam, a jej i ajz-mig posza, – |
chlewek był zimny, cielę marzło, komornica wzięła, przyniosła je do izby, położyła na piecu, przy nogach żebraka, i sama zasnęła, |
The shed was cold, the calf was freezing, so the woman took it and carried it into the hut, put it beside the oven where the beggar slept, and fell asleep herself. |
|
|
|
| 25 |
a veira juos sātā nabeja. |
a wiejra jos satâ na bieja. |
a męża w domu nie było. |
Her husband wasn't at home. |
|
|
|
| 26 |
Pazamūst kungs, tauksta, kas tī iraida? |
Paza-must kungs, taŭksta, kas ti irajda? |
Budzi się pan, maca, co tam jest takiego? |
The gentleman awoke and touched something – what is it there? |
|
|
|
| 27 |
i aptauksta kuoja-galī teļš! |
i ap-taŭksta koja-gali tielsz! |
namacał nogę cielęcia! |
He touched a calf down at his feet! |
|
|
|
| 28 |
Ak, paļdis Dīvam, ka jau acavedās [atzavedās], suopis nikaidys nadzierdziejis [nadzierdiejis]! |
Ak, paldis Diwam, ka jaŭ aca-wiedaś, sopiś nikajdys na-dzierdziejis! |
Ach, dzięki Bogu, że już się ocielił, bólów żadnych nie czuł! |
Alas, thank the Lord, so he had already calved, and he hadn't felt any pain at all! |
|
|
|
| 29 |
Vot jis mudri sazalada i īt paceļu kluseņom, kab tei bobuļkene nadzierdātu. |
Wot jis mudri saza-łada i it pacielu kłusieniom, kab tiej bobulkienia na dzierdatu. |
Zbiera się czemprędzej i wychodzi cichutko, żeby komornica nie słyszała. |
Now he dressed quickly and went away quietly so that the cottager shouldn't hear him. |
|
|
|
| 30 |
A jei aizmyga stipri i nadzierdēja, kai tys ubogs izguoja. |
A jej ajz-myga stipri i na dzierdieja, kaj tys ubogs iz-goja. |
A ona zasnęła mocno i nie słyszała, jak ten dziadek wyszedł. |
She was well asleep and didn't hear the beggar leaving. |
|
|
|
| 31 |
Pazamūstās jei iz reita, verās, ka kuojis iz cepļa, a uboga navā... |
Pazamustas jej iz rejta, wieras, ka kojis iz ciepla, a uboga nawa... |
Budzi się nazajutrz, patrzy, że nogi na piecu, a dziadka nie ma…. |
In the morning she woke up and saw the feet on the oven, but no beggar… |
|
|
|
| 32 |
Vot tev reize! |
Wot tieŭ riejzia! |
Masz tobie! |
Can you believe it! |
|
|
|
| 33 |
Vysi redzēja, ka jis guoja, a tagad navā, kuojis vīn iz cepļa pamete! |
Wysi riedzieja, ka jis goja, a tagad nawa, kojis win iz ciepla pa-miatia! |
Wszyscy widzieli jak dziadek przyszedł, a teraz go niema, tylko nogi na piecu zostawił. |
All had seen him coming in, and now he wasn't there, only feet left on the oven! |
|
|
|
| 34 |
Nu, mušeņ teļs jū apjēde [apēde]! |
Nu, muszeń tielsz ju ap-jedia! |
Zapewne, cielę go zjadło! |
The calf must have devoured him! |
|
|
|
| 35 |
Pajēme jei i nusyta teļu! |
Pa-jemia jej i nusyta tielu! |
Wzięła i zarznęła cielę! |
She took and killed the calf. |
|
|
|
| 36 |
Atbrauc veirs, jei i stuosta: Ok, veiriņ, kaida maņ nalaime! |
At-braŭc wiejrs, jej i stosta: Ok, wieriń, kajda mań nałajmia! |
Przyjeżdża mąż, a ona opowiada: Och, mężulku, co za nieszczęście! |
Her husband came home and she told him: Oh dear, what bad luck I had! |
|
|
|
| 37 |
Acavede [atzavede] tei gūs rogona teļu, a jis apjēde [apēde] ubogu! |
Aca-wiedia tiej gûś rogona tielu, a jis ap-jedia ubogu! |
Przyprowadziła ta krowa wiedźma, cielę, a ono zjadło dziadka! |
Our cow has given birth to a devilish calf that devoured a beggar! |
|
|
|
| 38 |
Es i nūsytu jū! |
Eś i nu-sytu ju! |
Więc je zarznęłam. |
I killed it! |
|
|
|
| 39 |
Veirs jēme sīvu sist: |
Wiejrs jemia sîwu siśt': |
Mąż zaczął żonę bić: |
The husband began beating his wife: |
|
|
|
| 40 |
Kur tu, duraks, beja redziejuse iz pasauļa, kab teļš cylvāku apāstu! |
Kur tu, duraks, bieja riedziejusia iz pasaŭla, kab tielsz cyłŭaku ap-astu! |
Gdzie ty, głupia, widziałaś na świecie, żeby cielę człowieka zjadło! |
Where in the world, dullard, have you seen that a calf would eat a man! |
|
|
|
| 41 |
A par tū šaļti, kungs beja nūguojis iz muojam i palyka vasals! |
A par tu szalti, kungs bieja nu-gojis iz mojam i pałyka wasałs! |
A tymczasem, pan poszedł do domu i wyzdrowiał. |
In the meantime the gentleman had arrived home and recovered! |
|
|
|