Henryk Rajfer 1

Type: Wywiad po jidysz

Comment: Henryk is an actor in the Jewish theatre in Warsaw. He learned Yiddish from his relatives.

Access: public

Phrases

Orthographic	Translettering	Translation (PL)	Translation (EN)	Morphology	Phonetic	Comment
	Na samym początku chciałem powiedzieć, że jestem aktorem Żydowskiego Teatru w Warszawie. Jestem Żydem. Urodziłem się w Katowicach. Pochodzę z żydowskiej rodziny, moi rodzice byli Żydami. Już nie żyją. Moja cała rodzina mieszka w Izraelu. Tu jestem sam z moją żoną i synami. Mieszkam tu w Warszawie prawie czterdzieści lat. Zacząłem pracować w Teatrze Żydowskim w roku 1973. Skończyłem… zrobiłem maturę, później tu przyszedłem. W teatrze była trudna sytuacja, bo wszyscy aktorzy, którzy pracowali w teatrze do roku 1968, wyemigrowali. Zostało kilku Żydów. Szymon Szurmiej, dyrektor, przyszedł do mnie i spytał, czy chcę pracować w teatrze. W roku 1973 zacząłem tu pracować. Wtedy nie mówiłem w jidysz, tak jak dziś. Nie mówię tak jak mój ojciec, moja matka, znajomi starzy Żydzi, bo oni mówili… uczyli się jidysz w szkole w międzywojniu. Znałem jidysz tylko od moich rodziców. I to wszystko. Później skończyłem studium dla aktorów Żydowskiego Teatru. Trwało to pięć lat. Później zdałem egzamin do polskiego i żydowskiego teatru i gram już czterdzieści lat. Chciałbym powiedzieć, że od samego początku, sytuacja była taka, że musiałem grać główne role, więc uczyłem się jidysz w studium, aby grać na scenie. Tak to było. Chciałbym powiedzieć, że mój profesor, Michał Friedman, uczył mnie w wołyńskiego dialektu. To nie litwacki, to inny dialekt, bo ja mówię tak jak wszyscy aktorzy, wydaje mi się, jak aktorzy na całym świecie w żydowskich teatrach mówią wołyńskim dialektem. Dlaczego istnieje jeszcze żydowski teatr? Bo to jest historia, to co było przed wojną, między pierwszą i drugą wojną. Było dużo Żydów, dużo teatrów, była ogromna kultura. Nasz rząd zdeklarował, że chce, aby teatr grał dalej, nie dla Żydów, ale dla Polaków, którzy przychodzą, dla turystów. To jest tradycja, stara tradycja, podtrzymujemy tradycję, bo najlepsze teatralne rzeczy działy się tu, w Warszawie, w całej Polsce, ale szczególnie w Warszawie, [było] dużo żydowskich teatrów. Od czasu do czasu wyjeżdżamy także z teatrem w świat. Gramy wtedy w jidysz dla Żydów. Cztery lata temu byłem w Izraelu, dawałem tam koncert na jidyszowym festiwalu nad Morzem Martwym w Izraelu i prowadziłem ten koncert w jidysz, śpiewałem jidyszowe piosenki. Dziwili się: skąd jesteś? Z Polski, jest wiele ludzi, którzy mają tak jak ja. To była dla mnie dobra rzecz, grać tam, śpiewać dla Żydów, którzy rozumieją jidysz i mogą razem ze mną śpiewać. To była dobra rzecz.

Text Sources

Name	Type	File Name	Author	Year	Title	Other	Description
Jid_2013_bio_HeRa_1	film/video	Jid_2013_bio_HeRa_1.wmv	Michael Hornsby	2013	Henryk Rajfer : biogram (po jidysz)