Ap kungu, kurs acavedēs; Baśnie 7 (254-255)

Type: bajka

Comment: Ulanowska 1895

Access: public

Phrases

Orthographic	Translettering	Translation (PL)	Translation (EN)
7. Ap kungu, kurs aca-wiediaś.	7. Ap kungu, kurs acavedēs [atzavedēs].	7. O panu, który się ocielił.	7. The gentleman who calved
Bieja kungs słyms, wyss ar aśni miejza, –	Beja kungs slyms, vys ar asni meiza, –	Był pan słaby wciąż krwią s…. –	A gentleman was ill, he peed blood.
jis pi-miejza głoziâ i diewia sułajnam niaśt iz doktora, łaj doktors pa-soka, kas jaŭ jam par ślimiejbu?	jis pīmeiza gluozi i deve sulainam nest iz doktora, lai doktors pasoka, kas jau jam par slimeibu?	nas….. do szklanki i kazał służącemu zanieść do doktora, żeby doktor powiedział jaka to choroba?	He filled a glass with his piss and gave it to a servant to carry to the doctor, so the doctor could tell him what illness had befallen him.
It sułajns i lejtieńcz palejś, cisz głums, paślejd' jam koja, iza-lej ti mejzoli nu głozis.	Īt sulains i leiteņč [leiteņš] palejs, cīš glums, pasleid jam kuoja, izalej tī meizuoli nu gluozis.	Idzie służący, a deszczyk leje, bardzo ślizko, poślizła się mu noga, wylał się ten mocz ze szklanki.	The servant left. There had been rain and the road was slippery, the servant slipped and spilled the urine from the glass.
A goni gona ciela moła i guś miźni –	A goni gona ceļa molā i gūs mizni [meizni] –	A pasterze paśli przy drodze i krwa s… -	There were pastures with grazing cattle beside the road and the cows were pissing.
Ku jam dariet?	Kū jam darēt?	Co ma robić?	What to do?
Jis jam, palik głozi guwiaj łaj jej pi-miźni i nu-nas jis da doktora.	Jis jam, palīk gluozi guvei lai jei pīmizni [pīmeizni] i nūnas jis da doktora.	Wziął, podstawił szklankę krowie, żeby nas…. i zaniósł do doktora.	He took the glass and held it under a cow to fill it and carried it to the doctor.
Doktor paza-wieriś tamâ głoziâ miejzołus i soka taj, ka byŭs tielsz kungom.	Doktor [doktors] pazavēris tamā gluozē meizuolus i soka tai, ka byus teļš kungom [kungam].	Doktor spojrzał do szklanki z moczem i mówi, że pan się ocieli.	The doctor examined the piss in the glass and said that the gentleman was with calf.
Nu, ku ta jam dariejt?	Nu, kū ta dareit?	Coż mu teraz robić?	Well, what to do?
Wot jis ap-wałk słyktus [!] driabiś i ît jis par ubogu, –	Vot jis apvalk slyktus [slyktys] drēbis i īt jis par ubogu, –	Wdziewa złe ubranie i Idze jako żebrak.	The gentleman dressed in poor clothes in order to go as a beggar.
it jis pacielu i at-run jis, gul ubogs, sa-sals i jam zoboki kojâ.	īt jis paceļu i atrūn jis, guļ ubogs, sasaļs i jam zuoboki kuojā.	Idze drogą i widzi żebraka zmarzniętego, mającego buty na nogach.	On his way he found a beggar lying, frozen to death and with boots on his feet.
Jis dumoj taj: "tu ubogs, eś kungs, – tu ar zobokim, eś ar wiejziam!	Jis dūmoj tai: “Tu ubogs, es kungs, – tu ar zuobokim, es ar weizem!	Myśli sobie: Tyś żebrak, ja pan, – ty w butach, ja w łapciach!	He thought: "You are a beggar, I am a gentleman, you wear boots, I wear shoes made from bark!
Wajaga pajemt' jus, mań gadiesiś!"	Vajaga pajemt jūs, maņ gadēsīs!”	Trzeba je wziąć, przydadzą mi się !” –	I should take them, they can come in handy!"
Grib jis tus zoboks numaŭkt, nawar, kojis cisz sasałuszsz!	Grib jis tūs zuoboks [zuobokus] nūmaukt, navar, kuojis cīš sasalušš [sasaluši]!	Chce te buty zdjąć, nie można, nogi bardzo zmarzły!	He tried to take off the boots but couldn't, the feet were frozen solid.
Jis pa-jem, at-griž tos kojas i i-lik kulâ ar zobokim.	Jis pajem [pajam], atgrīž tuos kuojas i īlīk kulē ar zuobokim.	Bierze pan, odcina nogi, kładzie do torby razem z butami i idzie.	He took and cut off the feet and put the boots and feet into his bag.
It, it, ajz-it jam wokors, –	Īt, īt, aizīt jam vokors, –	Przychodzi do wsi, już wieczór, ciemno,	He walked and walked until evening.
da-it jis pi dzieraŭnis, –	daīt jis pī dzeraunis, –	-	He came to a village –
jam kaŭns iz sajmijniku prasietiś gulat', –	jam kauns iz saimijnīku [saiminīku] prasētīs gulēt, –	wstydzi się gospodarza prosić o nocleg;	he was ashamed to ask the main farmer for lodging –
jis it pi bobulcieniś, –	jis īt pi bobuļcenis, –	idzie do komornika.	he went to a cottager woman.
jam ti i-diewia wakarieniu, –	jam tī īdeve vakareņu, –	Dali mu tam wieczerzę, –	He was given supper there.
jis ajz-jeds i aca-gułas ciepla sonus, –	jis aizjēds [aizieds] i acagulas [atzagulas] cepļa suonūs, –	pojadł i położył się na piecu,	When he had eaten he laid down beside the oven
a kojis tos ar zobokim lik iz ciepla, łaj jos iza-łajżas	a kuojis tuos ar zuobokim līk iz cepļa, lai juos izalaižās.	i nogi te z butami położył na piecu, żeby odtajały.	and put those feet with the boots on the oven to loosen.
Nu, jis jaŭ pat's ajz-mig, a bobulkieniaj, aca-wadas gus, –	Nu, jis jau pats aizmīg, a bobuļkenei, acavadās [atzavadās] gūs, –	Zasnął, a tymczasem u komornika ocieliła się krowa;	He fell asleep. Meanwhile the cottager's cow had calved.
klewieńcz sołts, tielsz sâl kupâ, jej pa-jem, at-nas ju iz ustobu, i lik ciepla sonus pi koju tam ubogam, a jej i ajz-mig posza, –	klieveņč [klieveņš] solts, teļš saļ [sal] kūpā, jei pajem [pajam], atnas jū iz ustobu, i līk cepļa suonūs pi kuoju tam ubogam, a jei i aizmīg poša, –	chlewek był zimny, cielę marzło, komornica wzięła, przyniosła je do izby, położyła na piecu, przy nogach żebraka, i sama zasnęła,	The shed was cold, the calf was freezing, so the woman took it and carried it into the hut, put it beside the oven where the beggar slept, and fell asleep herself.
a wiejra jos satâ na bieja.	a veira juos sātā nabeja.	a męża w domu nie było.	Her husband wasn't at home.
Paza-must kungs, taŭksta, kas ti irajda?	Pazamūst kungs, tauksta, kas tī iraida?	Budzi się pan, maca, co tam jest takiego?	The gentleman awoke and touched something – what is it there?
i ap-taŭksta koja-gali tielsz!	i aptauksta kuoja-galī teļš!	namacał nogę cielęcia!	He touched a calf down at his feet!
Ak, paldis Diwam, ka jaŭ aca-wiedaś, sopiś nikajdys na-dzierdziejis!	Ak, paļdis Dīvam, ka jau acavedās [atzavedās], suopis nikaidys nadzierdziejis [nadzierdiejis]!	Ach, dzięki Bogu, że już się ocielił, bólów żadnych nie czuł!	Alas, thank the Lord, so he had already calved, and he hadn't felt any pain at all!
Wot jis mudri saza-łada i it pacielu kłusieniom, kab tiej bobulkienia na dzierdatu.	Vot jis mudri sazalada i īt paceļu kluseņom, kab tei bobuļkene nadzierdātu.	Zbiera się czemprędzej i wychodzi cichutko, żeby komornica nie słyszała.	Now he dressed quickly and went away quietly so that the cottager shouldn't hear him.
A jej ajz-myga stipri i na dzierdieja, kaj tys ubogs iz-goja.	A jei aizmyga stipri i nadzierdēja, kai tys ubogs izguoja.	A ona zasnęła mocno i nie słyszała, jak ten dziadek wyszedł.	She was well asleep and didn't hear the beggar leaving.
Pazamustas jej iz rejta, wieras, ka kojis iz ciepla, a uboga nawa...	Pazamūstās jei iz reita, verās, ka kuojis iz cepļa, a uboga navā...	Budzi się nazajutrz, patrzy, że nogi na piecu, a dziadka nie ma….	In the morning she woke up and saw the feet on the oven, but no beggar…
Wot tieŭ riejzia!	Vot tev reize!	Masz tobie!	Can you believe it!
Wysi riedzieja, ka jis goja, a tagad nawa, kojis win iz ciepla pa-miatia!	Vysi redzēja, ka jis guoja, a tagad navā, kuojis vīn iz cepļa pamete!	Wszyscy widzieli jak dziadek przyszedł, a teraz go niema, tylko nogi na piecu zostawił.	All had seen him coming in, and now he wasn't there, only feet left on the oven!
Nu, muszeń tielsz ju ap-jedia!	Nu, mušeņ teļs jū apjēde [apēde]!	Zapewne, cielę go zjadło!	The calf must have devoured him!
Pa-jemia jej i nusyta tielu!	Pajēme jei i nusyta teļu!	Wzięła i zarznęła cielę!	She took and killed the calf.
At-braŭc wiejrs, jej i stosta: Ok, wieriń, kajda mań nałajmia!	Atbrauc veirs, jei i stuosta: Ok, veiriņ, kaida maņ nalaime!	Przyjeżdża mąż, a ona opowiada: Och, mężulku, co za nieszczęście!	Her husband came home and she told him: Oh dear, what bad luck I had!
Aca-wiedia tiej gûś rogona tielu, a jis ap-jedia ubogu!	Acavede [atzavede] tei gūs rogona teļu, a jis apjēde [apēde] ubogu!	Przyprowadziła ta krowa wiedźma, cielę, a ono zjadło dziadka!	Our cow has given birth to a devilish calf that devoured a beggar!
Eś i nu-sytu ju!	Es i nūsytu jū!	Więc je zarznęłam.	I killed it!
Wiejrs jemia sîwu siśt':	Veirs jēme sīvu sist:	Mąż zaczął żonę bić:	The husband began beating his wife:
Kur tu, duraks, bieja riedziejusia iz pasaŭla, kab tielsz cyłŭaku ap-astu!	Kur tu, duraks, beja redziejuse iz pasauļa, kab teļš cylvāku apāstu!	Gdzie ty, głupia, widziałaś na świecie, żeby cielę człowieka zjadło!	Where in the world, dullard, have you seen that a calf would eat a man!
A par tu szalti, kungs bieja nu-gojis iz mojam i pałyka wasałs!	A par tū šaļti, kungs beja nūguojis iz muojam i palyka vasals!	A tymczasem, pan poszedł do domu i wyzdrowiał.	In the meantime the gentleman had arrived home and recovered!

Text Sources

Name	Type	File Name	Author	Year	Title	Other	Description
Ltg_2012_red_IlDr_Pas07	nagranie/audio	Ltg_2012_red_IlDr_Pas07.mp3	Nicole Nau	2012	Ap kungu, kurs acavedēs; Baśnie 7	Ulanowska 1895	Czyta Ilmārs Dreļs