Ap razboinīku; Baśnie 35 (344-346)

Type: bajka

Comment: Ulanowska 1895

Access: public

Phrases

Orthographic Translettering Translation (PL) Translation (EN) Morphology Phonetic Comment
35. Ap razbojniku. 35. Ap razboinīku. 35. O rozbójniku (Madej). The robber
Bieja ciszi lełs razbojniks lełâ mieżâ, – Beja cīši lels razboinīks lelā mežā, – Był bardzo wielki rozbójnik w wielkim lesie, – There was a very violent robber who lived in a big wood.
jis, kas win goja, kôwa ziamia, – jis, kas vin [viņ] guoja, kova zemē, – kto tylko szedł tamtędy, on go zabijał, – He killed whomever came along.
jis nû-kowa soŭu tawu i moti dziejwodams, – jis nūkova sovu tāvu i muoti dzeivuodams, – najpierw zabił swego ojca i matkę, – He had killed his parents when living at home.
piec tô, nu-goja jis iz mieżu, dziejwoja cielâ mołâ i na por-łajda ni wina cyłŭaka. piec tuo, nūguoja jis iz mežu, dzeivuoja ceļa molā i napuorlaida nivīna cylvāka. potem poszedł do lasu, żył na kraju drogi i nie przepuścił ani jednego człowieka. Afterwards he had gone into the woods. He lived by the wayside and let nobody pass.
Wajaga winam pujkam it' moja pa tu cielu, – Vajaga vīnam puikam īt muojā pa tū ceļu, – Wypadło chłopakowi iść do domu tą drogą, Once a boy had to go home that way.
jis zyna, ka jaŭ ju nu-kaŭśś, jis taj idams i dzid: jis zyna, ka jau jū nūkauss [nūkaus], jis tai īdams i dzīd: on wie, że go zabiją, dopiero idąć, tak śpiewa: He knew that he would be murdered, and as he walked he sang:
"Łobok iz-jiukt' iz palnim, kaj wysu myŭżu kołpot walnim!" "Lobuok izjiukt iz palnim, kai vysu myužu kolpuot valnim!" "Lepiej się rozsypać w popiół, niż cały wiek służyć dyabłom!" – “Better to ashes be reduced than a servant of the devil!”
Jis iz-dzierd' tys razbojniks, ajz-it priszka tam pujkam, – Jis izdzierd tys razboinīks, aizīt prīškā tam puikam, – Słyszy to rozbójnik, zachodzi drogę temu chłopakowi, – The robber heard it and went out to meet the boy.
ajz-gojis i wajcoj: "Ku tu dzidoji, idams?" aizguojis i vaicoj: "Kū tu dzīduoji, īdams?" i pyta: "Co śpiewałeś idąc?" – Having approached, he asked: “What did you sing while walking?”
Jis at-soka, szys dzidojis taj, ka łobok szam iz palnim iz-jiukt, – Jis atsoka, šys dzīduojis tai, ka lobuok šam iz palnim izjiukt, – On odpowiada, że śpiewał tak, że lepiej w popiół się rozsypać, He replied that he sang that it would be better for him to be reduced to ashes
kaj wysu myŭżu wałnam kołpot'! kai vysu myužu valnam kolpuot! niż cały wiek dyabłu służyć! than to be the devil’s servant!
Prosa razbojniks iz tu pujku, łaj jam at-dud' soŭus potors, tys pujśś at-dud' jam, a jis na-kaŭn ju ziamia i łajż ju it sieŭ pacielu. Prosa razboinīks iz tū puiku, lai jam atdūd sovus puotors [puotorus], tys puiss atdūd jam, a jis nakaun jū zemē i laiž jū īt sev paceļu. Prosi rozbójnik chłopaka, żeby mu oddał swój różaniec, – chłopak oddaje mu, a on go nie zabija i pozwala mu odejść spokojnie. The robber asked the boy to hand him his prayer book, the boy did so and he didn’t kill him but let him go.
I braŭc baźnijc-kungs, ajz-it jis baźnijc-kungam priszka, tys razbojniks i soka: I brauc baznīckungs, aizīt jis baznīckungam prīškā, tys razboinīks i soka: Potem jedzie ksiądz, – zachodzi on księdzu drogę, ten rozbójnik i mówi: Then a priest came along and the robber went to meet the priest and said:
"Iz-spowiediaj tu mani!" – "Izspovedej tu mani!" – "Wyspowiadaj mię!" – “Hear my confession!”
Tys baźnijc-kungs pa-jem saŭsu wazu, i-spraŭż ziamia i soka: Tys baznīckungs pajem [pajam] sausu vāzu, īsprauž zemē i soka: Wziął ksiądz suchy kij, wsadził do ziemi i mówi: The priest took a dry branch, stuck it into the ground and said:
"Tieŭ łajstiat' itu wazu, iz cielu niaśt ar muti jiŭdini nu ołuta, cikom tys kuks zalsz pa-likś ar łopom! "Tev laistēt itū vāzu, iz ceļu nest ar muti jiudini nu olūta, cikom tys kūks zaļš paliks ar lopom! "Masz podlewać ten kij, na kolanach chodzić, wodę w gębie nosić ze źródła, aż to drzewo się pokryje zielonemi liśćmi! “You shall water this branch, you shall carry the water from the spring along the way in your mouth until this will become a tree with green leaves!
Turiejź eś tiewi iz-spowiedieszu! " Tūreiz es tevi izspovedēšu!” Wtedy cię wyspowiadam!" – Then I will hear your confession!”
A tam baźnijc-kungam bajs bieja, kab jis ju na nu-kaŭtu, taj jis i paścieja jam taj i nu-braŭcia pacielu. A tam baznīckungam bais [baiss] beja, kab jis jū nanūkautu, tai jis i pascēja [pasacēja] jam tai i nūbrauce paceļu. A ten ksiądz bał się, żeby on go nie zabił, dlatego powiedział mu tak i pojechał. For the priest feared that he would kill him, that was why he said this and drove off.
Wot jis wyss nas iz cielu, tys razbojniks, jiŭdini mutiâ nu ołuta i łajsta wyss tu kucieniu. Vot jis vys nas iz ceļu, tys razboinīks, jiudini mutē nu olūta i laista vys tū kūceņu. Ot on wciąż się czołga na kolanach, ten rozbójnik, wodę w gębie nosi ze źródła i podlewa wciąż to drewienko. Now the robber carried the water in his mouth all the way from the spring and watered the little tree all the time.
Jam nu-it jaŭ wysa oda nu cielu, palik biednys kaŭłs ar aśni i na war jis wajra pa-it, – Jam nūīt jau vysa uoda nu ceļu, palīk bednys kauls ar asni i navar jis vaira paīt, – Zlazła mu już cała skóra z kolan, została sama kość ze krwią, nie może już więcej chodzić, He lost the skin of his knees, only the bare bones were left, bleeding, and he couldn’t walk anymore –
cik godu por-goja jaŭ! cik godu puorguoja jau! minęło lat wiele! many years had passed!
Nu tô kucienia iz-aŭga leła obielnijca, wysa ar winim obielim, – Nu tuo kūceņa izauga lela uobeļnīca, vysa ar vīnim uobelim, – Z tego drewienka wyrosła duża jabłoń, pokryła się jabłkami, – A big apple tree had grown out of that stick, full of apples –
a ti obieli bieja dwiasialiś tus laŭżu, kur jis nu-kowa. a tī uobeli beja dvēselis tūs ļaužu, kur jis nūkova. a te jabłka, to były dusze tych ludzi, których on zabił. but these apples were the souls of the people he had murdered.
Adza-siediejis zam tô kucienia, raŭd jis ciszi! Adzasēdējis [atzasēdējis] zam tuo kūceņa, raud jis cīši! Usiadł on pod tem drzewem i płacze okropnie! He sat down under this tree and cried bitterly.
I braŭc otkajt' tys patś baznijc-kungs tymâ mieżâ, – I brauc otkait tys pats baznīckungs tymā mežā, – I jedzie znów ten sam ksiądz tym lasem, – The same priest was driving through the wood again –
wial jis toli, a cik łobs smordź it, – vēļ jis tuoli, a cik lobs smuordz [smuords] īt, – jeszcze był daleko, a już doleciał go zapach tych jabłek, he was still far when he smelled a wonderful scent –
jis cik riejżu ti braŭcia, a itajda smorda łoba na bieja, kaj ta'an! jis cik reižu tī brauce, a itaida smuorda loba nabeja, kai tān! tyle razy przejeżdżał tamtędy, a takiego zapachu przyjemnego nie czuł, jak teraz! he had passed this place often, but never had there been such a wonderful odour as today!
Da-braŭc jis da tos witys, it jis paza-wartu i riadz, ka ciszi szmuka obielnijca ar winim obielim a zam tos obielnijcys siad' wacs, wacs wiećś, raŭd' i ar osorom łajsta kuku. Dabrauc jis da tuos vītys, īt jis pazavārtu i redz, ka cīši šmuka uobeļnīca ar vīnim uobelim a zam tuos uobeļnīcys sēd vacs, vacs vecs, raud i ar osorom laista kūku. Przyjechał do tego miejsca, poszedł zobaczyć i widzi, że bardzo piękna jabłoń pokryta jabłkami, a pod jabłonią siedzi stary, stary dziadek, płacze i łzami podlewa drzewo. He drove to that place to find out [where the scent came from] and saw a very pretty apple tree with apples, and beneath that tree a very, very old man sat crying, and his tears were watering the tree.
Jis wajcoj: "Kô ta tu raŭzi?" Jis vaicoj: "Kuo ta tu rauzi [raudi]?" Pyta ksiądz: "Czego ty płaczesz?" – He asked: “Why are you crying?”
Wiećs sôk stośtiat', ka braŭcia baznijc-kungs i na gribieja iz-spowiediat szu, – Vecs suok stuostēt, ka brauce baznīckungs i nagribēja izspovedēt šū, – Dziadek zaczął opowiadać, że jechał ksiądz i nie chciał go wyspowiadać, – The old man told him that a priest had passed who hadn’t wanted to hear his confession,
i-spraŭdia saŭsu wazu i paścieja łajśtiat' cikom iz-aŭgś zalsz kuks, – īspraude sausu vāzu i pascēja [pasacēja] laistēt cikom izaugs zaļš kūks, – wsadził suchy kij i kazał podlewać, aż wyrośnie zielone drzewo, – and who had planted a dry branch and told him to water it until a green tree had grown.
jaŭ szys na war pa-it' i na-riadz szys i może szam cik osoru pi-tiks, kaj tu kucieniu pałajśtiat', a baźnijc-kunga na riadz wial! jau šys navar paīt i naredz šys i može šam cik osoru pītiks, kai tū kūceņu palaistēt, a baznīckunga naredz vēļ! on już nie może chodzić i nie widzi i może mu tylko tyle łez zostało, żeby to drzewko podlać, a księdza nie widać jeszcze! Now he could not walk anymore nor see, and maybe he would have enough tears to water the tree, but he still did not see the priest!
Baźnijc-kungs soka, szys pat's i eśś i jem ju spowiediat'. Baznīckungs soka, šys pats i ess i jem [jam] jū spovedēt. Ksiądz powiada, że on właśnie jest tym samym księdzem i zaczyna go spowiadać. The priest said that he was the one and would hear his confession.
Ku jis tik paściejś, ka jiz [!] kowa cyłŭaku, tiŭleń wins obiels krejt ziamia, – Kū jis tik pascējs [pasacējs], ka jiz [jis] kova cylvāku, tiuleņ vīns uobeļs kreit zemē, – Skoro tylko powie, że zabił człowieka, tak zaraz jedno jabłko spada na ziemię, – When he told him that he had murdered someone, at once an apple fell from the tree –
i wysi obieli ap-krita, a diŭ pałyka posza wiersyŭnia. i vysi uobeli apkrita, a div palyka pošā viersyunē. i wszystkie jabłka pospadały, tylko dwa zostały na samym wierzchołku. and so did all the apples, but two at the very top.
Wajcoj tys baźnijc-kungs: "Soki wial ku na-biejiś?" Vaicoj tys baznīckungs: "Soki vēļ kū nabejis?" Pyta ksiądz: "Mów jeszcze, co było?" – The priest asked: “Tell me, was there not someone else?”
Jis at-soka: A, – szys nu-kowa soŭu tawu ar moti! Jis atsoka: Ā, – šys nūkova sovu tāvu ar muoti! On odpowiada: że zabił swego ojca i matkę! He replied: “Alas, I have killed my father and mother!”
Tułajk nu-krita ti diwi obielejszi ziamia! Tūlaik nūkrita tī divi uobeleiši zemē! Wtedy spadły i te dwa jabłuszka na ziemię! And the two apples fell down!
Baźnijc-kungs at-łajdia jam wyss graks i Diŭs at-syŭta engieli, kab pa-jemtu jô dwiasiali, a jis pat's, tys wieciejts, tys razbojniks par palnim pałyka. Baznīckungs atlaide jam vyss grāks i Dīvs atsyuta eņgeli, kab pajemtu juo dvēseli, a jis pats, tys veceits, tys razboinīks par palnim palyka. Ksiądz odpuścił mu wszystkie grzechy i p. Bóg przysłał aniołów po jego duszę, a on sam, ten dziadek, ten rozbójnik, w popiół się obrócił. The priest absolved him from all his sins and God sent an angel to take his soul, while the old man, the robber disintegrated into ashes.
Obielnijca iz-gajsa i obielejszi iz-gajsa, otkajt' tamâ witâ guleja saŭsa waza i mieższ kaj bieja, taj i bieja mieższ!.... Uobeļnīca izgaisa i uobeleiši izgaisa, otkait tamā vītā gulēja sausa vāza i mežš [mežs] kai beja, tai i beja mežš [mežs]!.... Jabłoń znikła i jabłka znikły, i znów na tem miejscu leżal suchy kij i las jak był, tak i był lasem! The apple tree disappeared and the apples disappeared, in its place there was a dry branch again, and the wood was the same as before!