Ap dālu; Baśnie 39 (360-366)

Type: bajka

Comment: Ulanowska 1895

Access: public

Phrases

Orthographic	Translettering	Translation (PL)	Translation (EN)
39. Ap dału	39. Ap dālu	39. O synu.	39. The son
Bieja motia i taŭs, biedna ji ti dziejwoja, –	Beja muote i tāvs, bedna [bedni] jī tī dzeivuoja, –	Był ojciec i matka, biednie oni tam zyli, –	There was a couple who lived poorly –
nu, ku jim dariet'?	nu, kū jim darēt?	co będą robić?	what could they do?
Łajdiaś ji i it iz mieżu naŭdys mieklet', –	Laidēs jī i īt iz mežu naudys meklēt, –	Zbierają się i idą do lasu pieniędzy szukać, –	They set off and went into the forest in search of money.
it, it i satiejk cyłŭaku, –	īt, īt i sateik cylvāku, –	idą, idą i spotykają człowieka, –	They walked and they walked, and met a man.
jis wajcoj: "A kur jiŭs ejat?" –	jis vaicoj: "A kur jius ejat? " –	ten pyta: „Gdzie idziecie?” –	He asked: “Where are you going?”
"A wot imam naŭdys kab dabot', ka mies ciszi biedni laŭd'ś!" –	"A vot īmam naudys kab dabuot, ka mes cīši bedni ļauds!"	„A ot idziemy, żeby pieniedzy dostać, bośmy bardzo biedni ludzie!” –	“We are going in search of money, for we are very poor folk!”
At-soka jis: "Eś jiŭsim i-duszu naŭdu, ka mań at-dusit tô, kô pi jiŭsu nawa!" –	Atsoka jis: "Es jiusim īdūšu naudu, ka maņ atdūsit tuo, kuo pi jiusu navā!" –	Powiada im: „Ja wam dam pieniędzy, jeżeli mi oddacie to, czego u was niema!” –	He replied: “I will give you money if you give me what you are lacking!”
Ji dumoj, dumoj: "A, jaŭ at-dusim!" –	Jī dūmoj, dūmoj: "A, jau atdūsim!" –	Oni myślą, myślą: „Dobrze, oddamy!”	They thought and they thought: “Aye, we’ll give it to you!”
Nu, jis jem i dud' naŭdys, a jim bieja satâ tajda kiewiejtia waca, –	Nu, jis jem i dūd naudys, a jim beja sātā taida kēveite vaca, –	Dał on im pieniędzy, a mieli oni w domu kobyłkę starą –	So he went and gave them money. They had an old mare at home,
nu-goja taŭs piec kiewi, ajz-jiŭdza ju i at-braŭcia ar wazumu, a tys cyłŭaks pi-biera jam pyłnu wazumu naŭdys.	nūguoja tāvs piec kēvi, aizjiudza [aizjiudze] jū i atbrauce ar vazumu, a tys cylvāks pībēra jam pylnu vazumu naudys.	poszedł ojciec po kobyłę, zaprzągł ją i przyjechał z wozem, a ten człowiek nasypał mu pełny wóz pieniędzy.	father went to fetch the mare, harnessed it and came back with a cart, and the man poured the cart full of money.
Nu-braŭc ji iz satu i soka tys taŭs:	Nūbrauc jī iz sātu i soka tys tāvs:	Jadą oni do domu i mówi ten ojciec:	They went home and father said:
"Nu, paldis Diwam, bobień, jaŭ mies niŭ apza-prowiesim!"	"Nu, paļdis Dīvam, buobeņ, jau mes niu apzaprovēsim!"	„Chwała Bogu, babulko, my się teraz poprawimy!”	“Well, thank the Lord, woman, now we will have a better life!”
Ji i roza-dziejwoja, i majzis pierka i traŭku, i szô, i tô, wysa jaŭ jim irajda, –	Jī i rozadzeivuoja, i maizis pierka i trauku, i šuo, i tuo, vysa jau jim iraida, –	Zagospodarowali się i chleba kupili i naczynia, i tego i owego, wszystkiego mają, –	They started to keep house, bought bread and dishes, this and that, until they had everything.
dziejwoj łabi.	dzeivoj labi.	żyją dobrze.	And they lived well.
Par cik jaŭ łajka, Diŭs dud' jim dału, a tys dałs aŭg jim pa stundiam, da pa minutim, iz-aŭga lełs i soka taj iz moti, iz tawu:	Par cik jau laika, Dīvs dūd jim dālu, a tys dāls aug jim pa stuņdem, da pa minutim, izauga lels i soka tai iz muoti, iz tāvu:	Po niejakim czasie Bóg dał im syna, a ten syn rośnie im godzinami i minutami, wyrósł duży i mówi tak do matki, do ojca:	After some time God gave them a son, and this son grew within hours, even minutes, he grew up and said to his parents:
"Łajdit' mań kulejti, mań jôit pacielu!"	"Laidit maņ kuleiti, maņ juoīt paceļu!"	„Przygotujcie mi torbę, mnie trzeba iść w drogę!” –	“Make me a bundle, I have to go away!”
Motia pa-jemia, i-łyka kulâ majzis, galis kajdu kimusieniu i wajcoj:	Muote pajēme, īlyka kulē maizis, galis kaidu kimuseņu i vaicoj:	Matka wzięła, włożyła do torby chleba, mięsa odrobinkę i pyta:	Mother took a loaf of bread and some morsel of meat and put it into a bundle and asked:
"A kur tu dieleń isi?	"A kur tu dieleņ īsi?	„Gdzie ty, synku, pójdziesz?	“Where will you go, sonny?
Mies jaŭ rodi tiewa sa-gajdiejszi, a ka tu nu-isi pacielu, kas zam wacuma mums majzis kocz gabaleniu nu-pielniejś?" –	Mes jau ruodi teva sagaideiši, a ka tu nūīsi paceļu, kas zam vacuma mums maizis koč gabaleņu nūpeļneis?" –	My żeśmy się ciebie doczekali, a jak ty pójdziesz, kto pod starość nam na kawałek chleba zarobi? –	We have so waited for you to come, and now that you will go away, who will earn a little bread for us when we will be old?”
Jis at-soka: "Ak mamień, war byŭt' jiŭs na-gribiejat, kab eś jiŭsim pielniejtu, ka at-diewiat' mani cytam tawam!	Jis atsoka: "Ak mameņ, var byut jius nagribējat [nagribējot], kab es jiusim peļneitu, ka atdevet mani cytam tāvam!	On odpowiada: „Ach, mamo, pewnie nie chcieliście, żeby ja wam zarabiał, skoro oddaliście mię innemu ojcu.	He answered: “Alas, mum, maybe you did not want me to care for you, for you gave me away to another father!
Wasali, mamień, tiatiejt, pa-licit, może jiŭs mani wajra i na-riedziesit!"	Vasali, mameņ, tēteit, palīcit, može jius mani vaira i naredzēsit!"	Bądźcie zdrowi, mamo, tato, może mię więcej nie zobaczycie!” –	Farewell, mum and dad, take care, maybe you won’t see me anymore!”
Nu, i nu-goja jis pacielu, –	Nu, i nūguoja jis paceļu, –	I poszedł w drogę –	And he left.
goja, goja cik ilgi, i goja łyłâ mieżâ i riadź ka stoŭ ustobienia iz wystys kojeniś, guńtienia dag, świecia i siad' wieciejts, skajta gromotâ.	guoja, guoja cik ilgi, īguoja lylā mežā i redz ka stuov ustobeņa iz vystys kuojenis, guņteņa dag, svece i sēd veceits, skaita gruomotā.	szedł, szedł długo, wszedł do dużego lasu i widzi, że stoi chatka na kurzej nóżce, ogieniek pali się i świeca i siedzi staruszek, czyta książkę.	He walked and he walked, a long time, he went into a forest and saw a little hut on a hen’s leg, there was a light, an old man was sitting by candlelight and reading a book.
Jis da-gojis, soka taj:	Jis daguojis, soka tai:	Przyszedłszy, on mówi tak:	He went there and said:
"Ok, swatos aćś! może i-łajsit por-gulat' mani!" –	"Ok, svātuos acs! može īlaisit puorgulēt mani!" –	„Och, święte oczy! może wpuścicie mię przenocować!” –	“Oh, Holy Eye! Will you let me in for the night?”
"Diel kam? i-łajsim!" –	"Deļ kam? īlaisim!" –	„Czemu? wpuścimy!” –	“Why not? I do!”
I-łajdia ju, diewia jam ti wakarieniu ajz-aśt' i soka taj:	Īlaide jū, deve jam tī vakareņu aizāst i soka tai:	Wpuścił go staruszek, dał mu wieczerzę zjeść i mówi tak:	He let him in, gave him supper and said:
"Ok, dieleń, jaŭ tiewa ti gajda!" –	"Ok, dieleņ, jau teva tī gaida!" –	„Och, synku, już cię tam czekają!” –	“Och, sonny, they are already waiting for you!”
Wajcoj tys pujśś: "Ak, swatoś aćś! a kur ta man jôit tolok?" –	Vaicoj tys puiss: "Ak, svātuos acs! a kur ta man juoīt tuoļuok?" –	Pyta chłopak: „Ach, święte oczy, a jak mam iść dalej?” –	Asked the boy: “Oh, Holy Eye! But where do I have to go now?”
Wot soka tys wiećs, ka jam daŭdź palejgu na i-duszkys, a duszkys jam wiezieniu, łaj jis pa-świd' i kur jej wialsiś, ti jam byŭś i nu-it!	Vot soka tys vecs, ka jam daudz paleigu naīdūškys, a dūškys jam viezeņu, lai jis pasvīd i kur jei veļsīs, tī jam byus i nūīt!	Powiada stary, że mu wiele pomóc nie może, a da mu pałeczkę, niech ją rzuci, a gdzie się ona potoczy, tam jemu trzeba iść!	And the old man explained that he wouldn’t give him much help, but he would give him a little stick and he should throw the stick: where it rolled he should go!
I da-iś pi utra brola, to jaŭ tys brols pa-ścieszkys ku wial dariet! –	I daīs pi ūtra bruoļa, to jau tys bruoļs pascēškys [pasacēškys] kū vēļ darēt! –	Dojdzie do drugiego brata, a ten brat powie, do dalej robić! –	Then he would come to his second brother and that brother would tell him what to do next.
Jis por-guleja nakti, rejta cielaś i it –	Jis puorgulēja nakti, reitā ceļās i īt –	On się przespał, nazajutrz wstaje i idzie, –	He slept through the night, got up in the morning and left.
goja, goja iświdia tu wiezieniu i dagoja pi utris ustobienis iz wyśtieniś kojeniś, –	guoja, guoja i svīde tū viezeņu i daguoja pi ūtris ustobenis iz vystenis kuojenis, –	szedl, szedł, rzucił tę pałeczkę i doszedł do drugiej chatki na kurzej nóżce, –	He walked and he walked, threw the little stick and came to another little hut on a hen’s leg.
riadz, ka siad' wieciejt i diŭ świeciś dag, a jis skajta gromotâ.	redz, ka sēd veceit [veceits] i div svecis dag, a jis skaita gruomotā.	widzi, że siedzi staruszek i dwie świece palą się, a on czyta książkę.	He saw an old man sitting with two candles burning, and he was reading a book.
Da-gojis, prosas jis taj pat':	Daguojis, prosās jis taipat:	Przyszedłszy, prosi tak samo:	He approached and asked again:
"Swatos aćś! i-łajdit mani por-gulat'!"	"Svātuos acs! īlaidit mani puorgulēt!"	„Święte oczy, wpuście mię przenocować!” –	“Holy Eye! Let me in for the night!”
Jis i-łajdia ju diewia, jam drusku ajz-aśt', –	Jis īlaide jū deve, jam drusku aizāst, –	Stary wpuścił go, dał mu coś zjeść, –	He let him in and gave him something to eat.
iz utris dinys, por-gulejis nakti, raŭd' jis i badojas, kaj jis da-iś da goła?	iz ūtris dīnys, puorgulējis nakti, raud jis i bāduojas, kai jis daīs da gola?	nazajutrz, płacze chłopak i bieduje, jak on dojdzie do końca?	The next day, after a night’s rest, he cried and worried about how he would arrive at the end [of his journey].
A tys aćś swatos soka iz ju:	A tys acs swātuos soka iz jū:	A ten oczy święte mówi do niego:	And the holy eye said to him:
"Na raŭd' pujszkinień!	"Naraud puiškineņ!	„Nie płacz, chłopaku!	“Don’t cry, dear boy!
eś i-duszu tieŭ szniustukieniu, tu kaj nuza-słaŭkosiś ar ju, taj riedziesi kur it i da-isi da treszos ustobieniś, da muna brola tresza, a jis tieŭ kajdu palejgu duś!"	es īdūšu tev šņustukeņu, tu kai nūzaslaukuosīs ar jū, tai redziesi kur īt i daīsi da trešuos ustobenis, da muna bruoļa trešā, a jis tev kaidu paleigu dūs!"	dam ci chusteczkę, jak się nią wytrzesz, tak zobaczysz gdzie iść i pójdziesz do trzeciej chatki, do mego brata trzeciego, a on co dopomoże!” –	I will give you a little kerchief, if you wipe your eyes with it you will see where to go, and you will come to a third little hut, to my third brother, and he will give you further help!”
Wot jis i nu-it, –	Vot jis i nūīt, –	Poszedł on, –	So he left.
ka nuza-słaŭkaś ar tu szniustukieniu, taj i riadź kur jam cielsz ira –	ka nūzaslaukās ar tū šņustukeņu, tai i redz kur jam ceļš ira –	jak tylko wytrze się chusteczką, tak i widzi swoją drogę –	No sooner had he wiped his eyes with the kerchief than he saw his way.
i da-it pi treszos ustobienis.	i daīt pi trešuos ustobenis.	i dochodzi do trzeciej chatki.	And he came to a third little hut.
Wieras, siad' wiaciejt i trejs świecis dag, a jis gromotâ skajta.	Verās, sēd veceit i treis svecis dag, a jis gruomotā skaita.	Patrzy, siedzi staruszek i trzy świece palą się, a on książkę czyta.	He saw an old man sitting with three candles burning, reading a book.
Da-gojiś i prosas: "Ak, swatos aćś, i-łajd' mani por-gulat'!"	Daguojis i prosās: "Ak, svātuos acs, īlaid mani puorgulāt!"	Przyszedłszy, prosi: „Ach, święte oczy, wpuść mię przenocować!” –	When he had approached he asked: “Oh, Holy Eye, let me in for the night!”
Jis i i-łajdia ju, diewia jam ajzaśt', a iz utris dinys soka taj:	Jis i īlaide jū, deve jam aizāst, a iz ūtris dīnys soka tai:	Stary wpuścił go, dał mu zjeść, a nazajutrz mówi tak:	He let him in, gave him something to eat, and the next day he said:
"Sza tieŭ, dieleń, komultieńcz, –	"Ša tev, dēleņ, komuļteņč [komuļteņš], –	„Naści, synku, kłębuszek, –	“Here, sonny, take this ball of wool –
kur tys komultieńcz wialsîs, tî tu i ej!	kur tys komuļteņč [komuļteņš] veļsīs, tī tu i ej!	gdzie ten kłębuszek potoczy się, tam ty i idź!	and where it rolls, find your way!
Naza-biejst, ka jis wialsiś pa purim i pa upim i pa jiŭrom, tieŭ na byŭś nikô, tu wyss ej kur win jis wialsiś!"	Nazabeist, ka jis veļsīs pa purim i pa upim i pa jiurom, tev nabyus nikuo, tu vys ej kur vin [viņ] jis veļsīs!"	Nie bój się, że on się potoczy po błotach i po rzekach i po morzach, tobie nie będzie nic, ty wciąż idź za nim!”	Don’t be afraid if it rolls through moors and rivers and seas, you won’t get harmed, just go wherever it roles!”
Wot jis it, it, par jiŭrom i par azarim, i par upim, i par guńćś upi i par smałys upi, i riadź ka tys komultieńcz nalełs jaŭ, –	Vot jis īt, īt, par jiurom i par azarim, i par upim, i par guņc [guņs] upi i par smalys upi, i redz ka tys komuļteņč [komuļteņš] nalels jau, –	Poszedł on, idzie, idzie przez morza i przez jeziora i przez rzeki i przez ognistą rzekę i przez smolną rzekę i widzi, że kłębuszek już nie duży, –	So he left, and he went through seas and lakes, through rivers and through a river of fire and a river of tar, until he saw that the ball had become small.
nu, i daza-wiela jis pi elniś briŭża, pi paksza i nu-stoja, –	nu, i dazavēļa jis pi eļnis briuža, pi pakša i nūstuoja, –	dotoczył się do piekielnej gorzelni, do węgła i stanął, –	Well, it rolled on to the hell’s distillery and stopped at the corner of the house –
da-wiedia jaŭ da goła, –	davede jau da gola, –	doprowadził już do końca, –	it had taken him to the end –
i jis ti nu-stoja i stoŭ!	i jis ti nūstuoja i stuov!	stanął tam i stoi!	and he stood still and waited.
Iz-it jaŭ tys jô łyłokijs taŭs i soka: "Ak, tu muns dałs!	Izīt jau tys juo lyluokijs tāvs i soka: "Ak, tu muns dāls!	Wychodzi ten jego większy ojciec i mówi: „Ach, ty, mój synu!	His greater father came out and said: “Oh, my son!
Eś tiewa jaŭ sień gajdieju, kur tu cik ilgi ajza-kawieji?	Es teva jau seņ gaidieju, kur tu cik ilgi aizakavēji?	Ja cię już dawno czekam, gdzie ty tak długo zabawiłeś się?	I have long been waiting for you, where have you been?
Niŭ, tu mań byŭsi par dału!"	Niu, tu maņ byusi par dālu!"	Teraz ty mi będziesz za syna!"	Now you will be my son!”
Wot jis jam ti strodoja szu, tu, sa-braŭć jam gośti, kumi, tam wałnam –	Vot jis jam tī struoduoja šū, tū, sabrauc jam gosti, kūmi, tam valnam –	Robił on mu tam różne roboty, ten chłopak – i przyjeżdżają goście, kumowie tego dyabła –	So he started to do some work for him. Guests arrived, pals of the devil.
guloj, ad, dzier, smała jim ti par brandiwinu, par ołu, czyŭskys, wardiewiś, rupuczi par ciepieti, –	guļoj, ād, dzer, smala jim tī par brandivīnu, par olu, čyuskys, vardevis, rupuči par cepeti, –	bawią się, jedzą, piją, smoła im tam za wódkę, za piwo, węże, żaby, ropuchy za pieczeń, –	They rested, ate, drank, they had tar for brandy and beer, snakes, frogs and toads for roasting
a jis pa-lejd'ś zam gołda, izowys wacys ziejż nu to jis siejts irajda!	a jis paleids zam golda, izovys vacys zeiž nu tuo jis seits iraida!	a chłopak siedzi pod stołem, stare łapcie ssie i tem się musi nasycić.	while he was sitting under the table and chewing on old rags, and that was enough for him!
Par cik łajka, braŭkś jis otkon, tys wałns, iz kumu, gostus i ju jem lejdza i soka taj:	Par cik laika, brauks jis otkon, tys valns, iz kūmu, gostūs i jū jem leidza i soka tai:	Po niejakimś czasie, jedzie znów, dyabeł do kumów w goście i jego bierze ze sobą i mówi tak:	After some time the devil prepared to go and visit his pal, and he took him with him and said:
"Dałs, tu tolko turiś ciszi, ka braŭksim!"	"Dāls, tu toļko turīs cīši, ka brauksim!"	„Synu, ty trzymaj się mocno, jak pojedziemy!” –	“Just hold on tight, son, when we’ll ride!”
Wot jis skriń pa gajsu, pa kukim, pa mieżim, pa wiersyŭniam, pa guni pa jiŭdini, wyss skriń!	Vot jis skrīņ [skrīn] pa gaisu, pa kūkim, pa mežim, pa viersyunem, pa guni pa jiudini, vys skrīņ [skrīn]!	I leci w powietrzu, po drzewach, po lasach, po wierzchołkach, po ogniu i po wodzie, wciąż leci!	He flew in the air, over trees and woods, over the tops, he flew over fire and water, he flew all the way!
Nu, i da-skriń ji da tininiś, da kuma soŭa i nuza-tur.	Nu, i daskrīņ [daskrīn] jī da tīnīnis, da kūma sova i nūzatur.	Przyleciał do kuma swego i zatrzymuje się.	Finally they arrived, they came to his pal’s place and stopped.
Sa-jem jaŭ ju kums, ak, gośti! gośti!	Sajem jau jū kūms, ak, gosti! gosti!	Przyjmuje go już kum, ach, goście, goście!	The pal greeted them: Oh, guests, guests!
Ji taj pat' ti guloj i ad i doncoj, i prosa tys kums, ka por-dut' mań soŭu dału.	Jī taipat tī guļoj i ād i doncoj, i prosa tys kūms, ka puordūt maņ sovu dālu.	Tak samo się tam bawią i jedzą i tańczą i prosi ten kum, że sprzedaj mi syna swego!	Again they were resting and eating and dancing, and the pal asked: “Sell me your son!”
A tys otkon turiś jaŭ, ka na porduszkys ni par ku, jis rods, ka patś sa-gajdieja!	A tys otkon turīs jau, ka napuordūškys ni par kū, jis ruods, ka pats sagaidēja!	A ten znów powiada, że nie sprzeda za nic, rad, że sam się doczekał!	But he countered that he wouldn’t sell him for any price, he was happy himself to have got him!
Jis jam moksoj cikwin jis grib, –	Jis jam moksoj cikvīn jis grib, –	Tamten gotów zapłacić wiele tylko będzie chciał, –	He offered him as much money as he wanted –
na, na porduszkys!	na, napuordūškys!	ten mówi, nie, nie sprzeda!	no, he wouldn’t sell!
Wot jis grib at-jimt' ju nu jô, a jis na dud'!	Vot jis grib atjimt jū nu juo, a jis nadūd!	Tamten chce mu go odebrać, a on nie daje?	He wanted to take him away from him, but he didn’t give in!
I soka jis bortiś par ju, szys na pa-duś tieŭ ju, szys na grib toŭys naŭdys!	I suoka jis buortīs par jū, šys napadūs tev jū, šys nagrib tovys naudys!	Zaczęli się sprzeczać o niego.	They started to quarrel over him: “I won’t give him to you, I don’t want your money!”
A tam pujszkinam łobok pi kuma, na pi ito tawa, –	A tam puiškinam lobuok pi kūma, na pi ituo tāva, –	A temu chłopakowi lepiej u kuma, niż u tamtego ojca, –	But the boy liked it better at the pal’s place than at this father’s place.
jam bieja miejta, kumam, i tiej miejta to pujszkina żałoja, –	jam beja meita, kūmam, i tei meita tuo puiškina žāluoja, –	kum miał córkę, i ta córka tego chłopaka polubiła, –	The pal had a daughter, and this daughter loved the boy.
wot jej i wujca ju:	vot jei i vuica jū:	dopiero ona go nauczyła:	So she taught him:
"Ka tu braŭksi ar ju pacielu, ar tawu soŭu, kaj skrisi par upi, taj tu i i-krejt upiâ, a eś tiewi ratawoszu!"	"Ka tu brauksi ar jū paceļu, ar tāvu sovu, kai skrīsi par upi, tai tu i īkreit upē, a es tevi ratavuošu!"	„Jak pojedziesz z nim do domu, z ojcem swoim, jak polecicie przez rzekę, tak wpadnij do rzeki, a ja cię wyratuję!”	“When you go with your father, when you fly over the river, then fall into this river and I will save you!”
Wot ji kaj skriń par upi, taj jis i i-krejt, –	Vot jī kai skrīņ par upi, tai jis i īkreit, –	Lecą oni przez rzekę, i on wpadł, –	So when they flew over the river, he fell into it.
tys taŭs dumoja, ka jis nu-ślejka i nu-skriaja patś pacielu.	tys tāvs dūmuoja, ka jis nūsleika i nūskrēja pats paceļu.	ojciec myślał, że – utonął i poleciał sam dalej.	The father thought that he had drowned and flew away.
A jej at-skriaja, iz-wyłka tu pujszkinu i nu-wada ju iz satu.	A jei atskrēja, izvylka tū puiškinu i nūvada jū iz sātu.	A ona przybiegła, wyciągnęła tego chłopaka i zaprowadziła do domu.	But she came running, pulled the boy out and took him home.
Nu, ku ta jim dariet tagad?	Nu, kū ta jim dareit tagad?	Co im teraz robić?	What should they do now?
Jis ajz-lubieja ju, a tys taŭs, tos miejtys jaŭ, soka taj:	Jis aizļubēja jū, a tys tāvs, tuos meitys jau, soka tai:	On także ją polubił, a ojciec, tej dziewczyny, mówi tak:	He fell in love with her, and the girl’s father said:
"Żenieitiaś! szys puś dziejwis soŭys at-duszkys, pus monta!"	"Ženeitēs! šys pus dzeivis sovys atdūškys, pus monta!"	„żeńcie się! oddam wam pół gospodarstwa swego, pół bogactwa!” –	“Get married! I will give you half of my estate, half of my possession!”
I apza-żenieja i satajsieja kozys.	I apzaženēja i sataisēja kuozys.	Pożenili się i zrobili wesele.	And they married and held a wedding.
Wot ji dziejwoj, wysa jim gona ira, bogoti i sa-dumoj jis, ka wajag jam tagad braŭkt' da soŭys motis ar tawu, paza-wart.	Vot jī dzeivoj, vysa jim gona ira, boguoti i sadūmoj jis, ka vajag jam tagad braukt da sovys muotis ar tāvu, pazavārt.	Żyją szczęśliwie, wszystko mają dość, bogaci i przychodzi mu na myśl, że trzeba mu teraz pojechać, rodziców odwiedzić.	They lived and had enough of everything, they were rich. One day he thought he should go to his parents, to see how they were doing.
Nu, kocz ira myŭsim gona i zyrgu, bet ir myŭsim łobs oziejts, –	Nu, koč ira myusim gona i zyrgu, bet ir myusim lobs uozeits, –	I mówią tak: Choć mamy dość koni, ale mamy dobrego koziołka, –	“Well, we may have enough horses, but we also have a good billy-goat.
pa-jemsim mies naŭdys, kas i-braŭkdami i nu-pierksim ku aśt' –	pajemsim mes naudys, kas [?] ībraukdami i nūpierksim kū āst –	weźmiemy pieniędzy, jadąc kupimy co jeść, –	We will take some money and buy something to eat on our way –
wot, mies jôsim ar ozi! –	vot, mes juosim ar uozi! –	pojedziemy koziołkiem! –	yes, we will ride on the billy-goat!”
Ji i sa-sada, jis nu priszkys, jej nu pakaliś i joj, –	Jī i sasāda, jis nu prīškys, jei nu pakalis i juoj, –	Wsiedli, on z przodu, ona z tyłu i jadą, –	They took their seats, he in front and she behind him, so they rode –
tys oziejt skriń ciszi mudri!	tys uozeit skrīņ [skrīn] cīši mudri!	ten koziołek bieży bardzo prędko!	the billy-goat was running quite fast!
Jis jemia jam ajz rogu, a jej ajz lipieniś, jej kaj dud' jam par czukstu, taj guńćś win wart ap czukstu i spirinis skriń!	Jis jēme jam aiz rogu, a jei aiz lipenis, jei kai dūd jam par čūkstu, tai guņc [guņs] vin [viņ] vart ap čūkstu i spirinis skrīņ!	On wziął go za rogi, ona za ogonek, ona jak da mu po d..., tak ogień tylko wre koło d... i bobki lecą!	He took his horns and she took his tail, and when she hit him on the behind, it was spitting fire and sparking!
Par cik łaika, da-skriaja ji pi tawa, pi motis wortu i iza-tajsieja tys oziejts par tajdu jerzieli, ka i kieniniam tajda nawa, –	Par cik laika, daskrēja jī pi tāva, pi muotis vuortu i izataisēja tys uozeits par taidu ierzeli, ka i kieniņam taida navā, –	Po niejakimś czasie, przylecieli oni do ojca, do matki, do wrót i zrobił się ten koziołek takim ogierem, że i król takiego nie ma, –	After a while they got to the parents’ place, and they turned the billy-goat into such a stallion as even the king did not have in his stables –
wina spalwienia załta, utro sudobra!	vīna spalveņa zalta, ūtruo sudobra!	jeden włosek złoty, drugi srebrny!	a coat of gold and silver!
Pi-siaja ju pi wortu i it ustoba, –	Pīsēja jū pi vuortu i īt ustobā, –	Przywiązali go u wrót i idą do izby, –	They tied it at the gate and went into the cottage –
jaŭ taŭs, motia i na-paziejst!	jau tāvs, muote i napazeist!	rodzice go nie poznają!	father and mother didn’t know him anymore!
Cikom ji ti runoj, daza-runoj ka jis dałs i sôk motia raŭdot' i wajcot', kur jis bieja, kaj dziejwoja?	Cikom jī tī runoj, dazarunoj ka jis dāls i suok muote rauduot i vaicuot, kur jis beja, kai dzeivuoja?	Zaczęli gadać, dogadali się, że on jest ich synem i zaczyna matka płakać i pytać, gdzie on był, jak żył?	While they were talking they guessed that he was her son, and mother started crying and asked him where he had been and how he was living.
Jis soka: "I-wiedit', tiatiejt, mamień, munu zyrgu kławâ!"	Jis soka: "Īvedit, tēteit, mameņ, munu zyrgu klāvā!"	On mówi: Wprowadźcie tato, mamo, mego konia do chlewa!” –	He said: “Daddy, mum, please take my horse into your stable!”
Iz-it taŭs jaŭ wastu, wieras, ka tajds jerziels, ka da-it kłotu na war, soka:	Izīt tāvs jau vastu, veras, ka taids ierzels, ka daīt kluotu navar, soka:	Wychodzi ojciec, widzi, że taki ogier, że podejść do niego nie można, mówi:	Father went out to take it, but when he saw that it was such a stallion that one couldn’t approach he said:
"Ak, dieleń, mań i kława tajda nawa, kur i-wiaśt'!" –	"Ak, dieleņ, maņ i klāva taida navā, kur īvest!" –	„Ach, synku, nie mam i chlewa takiego, żeby go wprowadzić!” –	“Oh, sonny, I don’t have such a stable where to take this one in!”
Jis at-soka: "Nu, kocz pogułma, kur koktâ kajda pi-sit', mums na ilgi tia gaśtiejtu!" –	Jis atsoka: "Nu, koč pogulmā, kur koktā kaidā pīsīt, mums na iļgi te gasteitu!" –	On odpowiada: „To choć w podworcu, gdzie w kącie jakim trzeba go przywiązać, nie długo będziemy tu gościć!” –	He said: “Well, then take it to the yard, tie it at some corner, we will not stay for long!”
A taŭs soka: "Diel kam, dieleń?	A tāvs soka: "Deļ kam, dieleņ?	A ojciec mówi: „Czemu, synku?	Father said: “Why, sonny?
Woj ta tu na dziejwosi ar myŭsu?	Voi ta tu nadzeivuosi ar myusu?	Czy ty nie będziesz żył z nami?	Won’t you live with us?
Cik ilgi na riedziejesim mies i tu jaŭ gribi tagad pa-miaśt' myŭs?" –	Cik iļgi na redzējesim [redzējomīs?] mes i tu jau gribi tagad pamest myus?" –	Tak długo nie widzieliśmy się i chcesz nas odjechać?” –	We haven’t seen you for such a long time and you want to leave us already?”
"A ku ta pi jiŭsu pi-dziejwoszkys?	"A kū ta pi jiusu pīdzeivuoškys?	„A co tu u was robić?	“But what would I do here?
Mań irajda soŭa sata, soŭa mujża, eś jums gribu nu-wieśt' ar siewim!" –	Maņ iraida sova sāta, sova muiža, es jums gribu nūvest ar sevim!" –	Mam swój dom, swój dwór, ja was chcę zabrać z sobą”. –	I have my own house, my manor, I want to take you with me!”
"Kur ta mies, dieleń, pi wacuma, taj toli braŭksim par jiŭdini, par mieżim!	"Kur ta mes, dieleņ, pi vacuma, tai tuoli brauksim par jiudini, par mežim!	„Gdzie ta my, synku, na starość, tak daleko pojedziemy, przez wodę, przez lasy!	“Sonny, how could we old people travel so far, through the waters, through the woods!
Mies jaŭ, pi wacuma, dziejwosim mies soŭâ satâ łobok!" –	Mes jau, pi vacuma, dzeivuosim mes sovā sātā lobuok!" –	My już na starość wolimy zostać w swojej chacie”.	Old as we are, we will better live in our own home!”
"Nu, kaj gribit, a mań jaŭ jôjoj pacielu!"	"Nu, kai gribit, a maņ jau juojuoj paceļu!"	„Jak chcecie, ale mnie już trzeba wracać do domu!”	“Well, as you like, but I have to ride away now!”
Wot jis łajdiaś braŭkt', a taŭs soka:	Vot jis laidēs braukt, a tāvs soka:	Zabiera się do wyjazdu, a ojciec mówi:	He prepared to go, and his father said:
"A może tu mań, dieleń, zyrgu soŭu pa-mieśsi?	"A može tu maņ, dieleņ, zyrgu sovu pamessi?	„A może ty mu synku, konia swego zostawisz?	“Maybe, sonny, you can leave me your horse?
Tu jaŭns, eś wacs, to tu sieŭ wial ajz-dziejwosi!	Tu jauns, es vacs, to tu sev vēļ aizdzeivuosi!	Tyś młody, ja stary, to ty sobie innego znajdziesz!	You are young, I am old, you will find another opportunity!
Mań ir kiewiejtia, por-miejsim!" –	Maņ ir kēveite, puormeisim!" –	Mam ja kobyłkę, pomieniajmy!” –	I have a little mare, let’s exchange!”
Jis soka: "Nu, nakas! Parodi soŭu kiewiejti!"	Jis soka: "Nu, nakas! Paruodi sovu kēveiti!"	Syn mówi: Pokaż mi swoją kobyłkę!” –	He said: “Well, alright! Show me your mare!”
Iz-wiadia taŭs ju nu kława, a jis pa-jemia ajz aśtiś, kaj świdia iz aŭkśtiejni, taj aśtia win pa-łyka rukâ!	Izvede tāvs jū nu klāva, a jis pajēme aiz astis, kai svīde iz auksteini [augsteini], tai aste vin [viņ] palyka rūkā!	Wywiódł ojciec ją z chlewa, a on jak ją wziął za ogon, jak rzucił w górę, tak ogon tylko został w ręku!	Father took the mare out of the stable, but when he grasped its tail and shook it upwards, the tail was all that was left in his hand!
I soka jis taj: "Na, tiat', eś tieŭ ita zyrga na duszu, eś teiŭ cyta at-syŭtiejszu!"	I soka jis tai: "Na, tēt, es tev ita [ituo] zyrga nadūšu, es tev cyta atsyuteišu!"	I mówi tak: „Nie, tato, ja co tego konia nie dam, ja ci innego przyślę!” –	He said: “No, father, I won’t give you this horse, I will send you another one!”
Iz-wiadia jis soŭu jerzieli, i-sada wiersum, a jis otkon pa-łyka jam par oziejti.	Izvede jis sovu ierzeli, īsāda viersum, a jis otkon palyka jam par uozeiti.	Wyprowadził swego ogiera, dosiadł go, a on mu znów stał się koziołkiem.	He took his stallion out, sat on it and it became a billy-goat again.
Sadas jis iz priszkys, pa-jem aiz rogu, –	Sādās jis iz prīškys, pajem aiz rogu, –	Siadł z przodu, bierze za rogi,	He said in front and grasped the horns –
sîwa iz pakaliś pa-jem ajz lipys, guńćś iz-skriń ka dud' par aśti –	sīva iz pakalis pajem aiz lipys, guņcs [guņs] izskrīņ ka dūd par asti –	żona z tyłu bierze za ogon, jak go uderzy po ogonie – tak ogień tryska –	the wife behind him grasped the tail, fire sparked when she hit –
i joj iz soŭu mujżu!	i joj iz sovu muižu!	i jadą do swojego dworu!	and they rode back to their manor!
Nu, par szalti, wajaga jim syŭtiet tawam zyrgu.	Nu, par šaļti, vajaga jim syutēt tāvam zyrgu.	Po niejakimś czasie posyła ojcu obiecanego konia.	After a while it was time to send the father a horse.
Wot jis pa-jemia soŭys siwys tawu, sa-łajdieja par zyrgu i ajz-syŭtieja, –	Vot jis pajēme sovys sīvys tāvu, salaidēja par zyrgu i aizsyutēja, –	Wziął ojca swojej żony, zamienił w konia i posłał, –	He took his father-in-law, made him into a horse and sent him off –
a tys zyrgs pa-jemia, nu-żniaŭdzia moti, tawu, a dałs pa-łyka par wałnu i dziejwoja mujża tamâ, jam wyss łobs pa-łyka.	a tys zyrgs pajēme, nūžņaudze muoti, tāvu, a dāls palyka par valnu i dzeivuoja muižā tamā, jam vyss lobs palyka.	ten koń wziął, udusił matkę, ojca, a syn został dyabłem i żył w tym dworze i cały majątek dostał mu się.	but this horse went and strangled mother and father, and the son became a devil and lived in that manor and had everything fine.
A jis par tu at-syŭta tu zyrgu, ka motia ar tawu at-diewia ju wałnam.	A jis par tū atsyuta tū zyrgu, ka muote ar tāvu atdeve jū valnam.	A on dla tego posłał tego konia, że matka z ojcem oddali go dyabłu.	But the reason why he had sent this horse was that his parents had given him away to the devil.
I biejgta!	I beigta!	I skończone!	The end!