Biogram Maruty Latkowskiej

Type: Biogram

Comment: Mówca: Maruta Latkowska Data nagrania: 14.08.2012 Miejsce: domu mówcy w Viļāni Osoba nagrywająca: Nicole Nau (obecne: Aleksandra Mrozińska, Paulina Handke) Transkrypcja ortograficzna: Nicole Nau, Lidija Leikuma Tłumaczenie angielskie: Nicole Nau Tłumaczenie polskie: Nicole Nau

Access: public

Phrases

Translettering	Translation (PL)	Translation (EN)
nu jā - ar babeņu myusim beja taidys nu vakorā klusuos stuņdis	z babcią miałyśmy takie ciche wieczorne godziny	well, granny and me had these quiet hours in the evening together
ee kod - jei skaitēja puotorus, es jai paleidzieju i kod nadreikstē lasēt nikū - es gon bīži viņ - nu es tikū kai īzamuocejūs lasēt	ona recytowała pacierze, ja jej pomagałam i nie było wolno czytać - ja jednak często – ledwo co nauczyłam się czytać	when she was reciting her prayers, I helped her. One wasn't allowed to read anything, but I often - well, I had just learned to read
es gon babeņai gon draudziņom kuruos atguoja pi juos gostūs, as jom skaitieju gruomotys prīkšā	to ja i babcia koleżankom, które przychodziły do niej w odwiedziny książki czytałam na głos	I read aloud, tp granny and to her friends who came to see her, I read books to them
maņ patyka lasēt	ja lubiłam czytać	I liked to read
vot un ee vēļ tymuos ot klusajuos stuņdēs, kod mes ar babeņu bejom kūpā i i muocējamēs tūs garūs puotorus, kaidus jei skaitē, es vāluok dūmoju, ka tys maņ skūlā voi školā paleidzēja	no i jeszcze w tych cichych godzinach, kiedy my z babcią byłyśmy razem i uczyłyśmy się tych długich pacierzy, które one recytowała – później myślałam, że to mi pomagało w szkole	yes, and besides in these quiet hours, when granny and me were together and learnt these long prayers which she read by heart - later I thought that this helped me in school
jo es varieju izamuocētīs i dzejūļus ot taidus garus i vysi breinuojēs - kas maņ ir nu - deļ kuo es varu veļ taida nu nalela meitine i varieju jau taidus īsamuocēt	bo mogłam wyuczyć się i takich długich wierszy i wszyscy dziwili się – co mam, no, dlaczego mogę – jeszcze taka mała dziewczyna i mogłam już tak się nauczyć	for I could learn by heart long poems and everybody wonder about me - how could I, still such a small girl, learn by heart such long ones
as dūmoju ka tys i bierneibā vot tys ar puotorim tei - atminis treniņš sova veida tys beja	ja myślę, że ten – w dzieciństwie to z tymi pacierzami, to było pewnego rodzaju trening pamięci	I think that these prayers in my early childhood, that was a kind of memory training.
nu tai - nu babeņa maņ beja faktiski taids pats golvonais cylvāks dzeivē deļ tuo ka mama daudz struoduoja, beja cīši aizjimta,	babcia faktycznie była najważniejszym człowiekiem w moim życiu, dlatego że matka dużo pracowała, była bardzo zajęta	Actually granny was the most important person in my life, because mother worked a lot, she was very busy
nu ot babeņa maņ – gon pio juos tī tūs puotorus mes muocējamēs gon par dzeivi runuojom	a babcia – u niej my i tych pacierzy się uczyłyśmy, i o życiu rozmawiałyśmy	and so granny – at her place we learned these prayers, and we also talked about life
jei mm jei ir pec izceļsmis taitod nu Kruoslovys rajona, voi tod apriņķa, Šķaunis pogosta, Landskoronys - Ostrovsku sādžys	ona pochodzi ze wsi Landskorona – Ostrovki, gminy Šķaune (Szawno koło Landskorony), powiatu krasławskiego	she is originally from the village Landskorona – Ostrovski, in the Šķaune parish in Krāslava district or county
un jei mm jai beja lobs bolss jei beja loba dzīduotuoja	i ona miała dobry głos, ona była dobrą śpiewaczką	and she had a good voice, she was a good singer
maņ ni mamai taida bolsa nav	ani ja ni mama nie mamy takiego głosu	neither I nor mother have such a voice
bet baba izvadē vysus tur nu Ūgrinīkim, kuri nūmyra ot pa tū meža ceļu leidz Viļānu bazneicai jei dzīduoja	a babcia odprowadziła wszystkich zmarłych z Ūgrinīki tą leśną drogą do kościoła w Wielonach	but grandma accompanied [in the funeral procession] all the dead from Ūgrinīki along the forest track up to the church of Viļāni
ari kuozuos jei dzīduoja	ona także śpiewała na weselach	she also sang at weddings
un maņ ir taids lels grāks dzeivē izdareits	i ja jeden duży grzech popełniłam w życiu	and in my life I have committed one really big sin
tikū pazaruodējēs tī – magnetofoni – Daina... laikam Daina –	kiedy pokazały się te pierwsze magnetofony – Daina chyba się nazywały –	when the first tape-recorders had just appeared – Daina, I think they were called
mama beja nūpierkuse taidu magnetofonu un es itymā magnetofonā īraksteju babenis salmu dzīduojumus, saprūti?	mama kupiła taki magnetofon i ja na ten magnetofon nagrałam babci śpiewanie psalmów, rozumiesz?	my mother had bought such a tape-recorder and I recorded grannys singing of psalms, you see?
un vāluok es uzrakstieju viersā kau kaidus šlāgerus ja	a później ja nagrałam na to jakieś przeboje, tak	and later I overwrote it with some hits!
un - as nazynu es soku: kū es šūdiņ atdūtu par tū lai es varātu tū atgrīzt bet nu tai tys beja	ja nie wiem, powiem wam – czego bym nie dała za to, żeby móc to odwrócić, ale tak to było	and I dont know – I tell you: I would give anything today if I could turn it back – but that's how it happened
nuu un pec tam nu ka skūlā suokam īt faktiskai skūlā jau tū literarū valūdu beja - suokam muoceitīs	no, a potem, kiedy już chodziliśmy do szkoły - oczywiście w szkole uczyliśmy się tego języka literackiego (= łotewskiego)	well then later, when we went to school – in school actually we began to learn the standard language (= Latvian)
un skūlā jau mes sajutom ka tys latgaliskais ir kau kas taids na vysā lobs, taids ūtruos kategorejis	i w szkole już czuliśmy, że ten łatgalski to coś nie całkiem dobrego – coś drugiej kategorii	and in school we felt that this Latgalian is something not really good, sort of second rate
maņ pat ir taids - pīdzeivuojums kad es	nawet mam pewne przeżycie	I even have a special experience
vosoruos mani aizsyutē mama dzeivuot tur pi kristamuotis Sarkaņūs tīpat Rēzeknis tymā rajonā - Sarkaņu bazneica kur tei slovonuo irā	latem mama wysłała mnie na mieszkanie u chrzestnej w Sarkani – tu w powiecie rzeżyckim, gdzie ten słynny kościół	during summer mother sent me to stay with my godmother in Sarkani – that's right here in Rēzekne district, where the famous church of Sarkani is –
tur ee es dzeivuoju pi kristamuotis - mamys muosys	ja mieszkałam u chrzestnej – siostry mamy	I was living there at my godmother’s place – she is mother’s sister
un tur atbrauce nu Viļānim skūluotuoja Rudko meita Velga	i przyjechała z Wielon córka nauczyciela Rudka, Velga	one day Velga, the daughter of teacher Rudko, came [by bus] from Viļāni
izkuop nu autobusa i soka "loba dīna Maruta"	ona wysiada z autobusu i mówi „dzień dobry, Maruto!” (po łatgalsku)	she got out of the bus and said “good afternoon, Maruta” (in Latgalian)
un es eju tur garom veikalam, es soku -- "labdien"	a ja przechodzę obok sklepu i mówię „dzień dobry” (po łotewsku)	I was passing by a shop and I said “good afternoon” (in Latvian)
jei soka "kas tu namuoki latgaliski runuot?"	ona mówi „co, nie potrafisz mówić po łatgalsku?”	she said: “what – you cant speak Latgalian?”
as soku "nāā – namuoku as".	ja mówię „nie, nie potrafię”	I said: “No, I cant”
jei vēļ maņ reizi	ona mi jeszcze raz	she [asked] me again
[NN: kurā godā tys beja? ML: nu – kurā godā - tod kod es guoju pyrmā klasē seždesmit pyrmā seždesmit pyrmā godā]	[NN: który rok to było? ML: który rok – kiedy byłam w pierwszej klasie, sześćdziesiąty pierwszy, w sześćdziesiątym pierwszym roku]]	[interviewer interrupts with the question when, in which year, that happened; ML: which year – when I was in first grade, sixty one, in the year sixty one [end of interruption, speaker resumes the sentence begun before the interruption]
un jei maņ vēļ reiz prosa: "tu – tu namuoki latgaliski?" es soku "namuoku"	i ona mnie jeszcze raz pyta „ty nie znasz łatgalskiego?” ja mówię „nie znam”	and she asked me again: “you don't know Latgalian?” I said “I don't.”
jei vēļ maņ reiz, soka "teišam” jei soka “namuoki?" es soku "namuoku" –	ona mi mówi jeszcze raz: „naprawdę nie znasz?” ja mówię „nie znam”	One more time she [asked] me, she said: “really, you can’t?” I said: “I can’t.”
es smiejūs kai tys svātais Pīters kur treis reizis aizalīdzēs, jā? kungam Jezum	ja teraz śmieję się – jak Święty Piotr, który trzy razy zapierał się pana Jezusa	it makes me laugh – just as Saint Peter, who three times disowned the lord Jesus
i dūmoju ka nu vot varbyut deļ tuo vysa muna dzeive tagad vot ir tai nūkuortuota ka maņ tuos latgaliskuos lītys juoaizstuov	i myślę, że może dlatego całe moje życie teraz jest tak urządzone że muszę bronić tych spraw łatgałskich	and I think that maybe that is why my whole life is organized now so that I have to defend the Latgalian case
par tū bierneibys aizalīgšonu	za to zapieranie się w dzieciństwie	because of this denial in my childhood
jā - jo as ar bārna sirsneņu saprotu ka kau kas ar tū latgaliskū tys ir kau kas napareizais	no bo swoim serduszkiem dziecięcym rozumiałam, że coś tam z łatgalskim jest nie tak, że jest coś swego rodzaju nieprawdziwego	for with the pure heart of a child I understood that there is something with this Latgalian, that it is something improper
un ka tei ir nu valsts volūda tys čiuliskais ir tys jau augstuokā līmenī	i ten język państwowy, ten język ciuli, ten jest już na wyższym poziomie	and that the state language, the Čiuli language, is on a somehow higher level

Text Sources

Name	Type	File Name	Author	Year	Title	Other	Description
Ltg_2012_bio_MaLa	nagranie mpi	Ltg-2012-ML-bio-8fed9d40-3751-49fe-b68a-a3e821a66ad8.mp3	NicoleNau	2012	Biogram Maruty Latkovski	plik audio w formacie mp3	Mówca: Maruta Latkowska; nagrane w domu mówcy 14.08.2012
Ltg2012bioMaLa-morph	komentarz/comment	Ltg2012bioMaLa-morph.pdf	Nicole Nau	2014	Biogram Maruty Laskovskiej: Komentarsz gramatyczny	w języku angielskim	zawiera analizę morfologiczną (tłumaczenie interlinearne) oraz komentarze o leksyce i gramatyce
Ltg2012_Maruta_1	obraz/image	Ltg2012_Maruta_1.JPG	Aleksandra Mrozińska	2012	Maruta Latkovska (foto 1)	Date: 14.08.2012; Place: Viļāni (Latvia)	Maruta Latkovska showing Latgaliann books and journals
Ltg2012_Maruta_2	obraz/image	Ltg2012_Maruta_2.JPG	Aleksandra Mrozińska	2012	Maruta Latkovska (foto 2)	Date: 14.08.2012; Place: Viļāni (Latvia)	Maruta Latkovska showing Latgalian books and journals
Ltg-2012-ML-bio-nn	nagranie (wav)	Ltg-2012-ML-bio-nn.WAV	Nicole Nau	2012	Biogram Maruty Latkovski	plik audio w formacie mp3 (do anotacji ELAN)	Mówca: Maruta Latkovska; Date: 14.08.2012; Place: Vilani
Ltg-2012-ML-bio-nn.eaf	anotacja/annotation	Ltg-2012-ML-bio-nn.eaf	Nicole Nau	2014	Biogram Maruty Latkovski	anotacja do pliku Ltg-2012-ML-bio-nn.wav	anotacja programmu ELAN